Kluski leniwe

Choć nazwa „leniwe” może sugerować coś zrobionego od niechcenia, w rzeczywistości to jedno z tych dań, które – jeśli są dobrze zrobione – mają w sobie finezję prostoty. Znane w całej Polsce, różnie podawane i czasem mylone z kopytkami (które zawierają ziemniaki), leniwe to kluski na bazie twarogu, jajek i mąki. Ich smak jest delikatny, struktura miękka, a podanie może iść w dwie strony: słodką lub wytrawną. To klasyka kuchni domowej – niepozorna, ale nieprzemijająca.

Największy błąd, jaki można tu popełnić, to dodanie zbyt dużej ilości mąki – wtedy kluski stają się twarde, gumowe i bez charakteru. Dobre leniwe to kompromis między zwartością a miękkością. Kluczem są składniki wysokiej jakości: dobry twaróg, nieprzesuszone jajka, lekka ręka do wyrabiania. I zero pośpiechu – choć to danie na co dzień, zasługuje na szacunek.

Składniki (na 2–3 porcje, czyli około 30 klusek):

• 500 g tłustego twarogu (najlepiej dobrze odciśniętego, może być trzykrotnie mielony, ale niekoniecznie)
• 1 duże jajko
• 1 żółtko (dla większej delikatności)
• 100–130 g mąki pszennej (zależnie od wilgotności twarogu)
• szczypta soli
• (opcjonalnie) 1–2 łyżki cukru lub cukru wanilinowego – jeśli robisz wersję deserową

Do podania (wersja klasyczna na słodko):

• 3 łyżki masła
• 2 łyżki bułki tartej
• cukier do posypania (biały lub trzcinowy)
• cynamon lub wanilia (opcjonalnie)

Przygotowanie:

1. Twaróg rozdrobnij – jeśli masz gładki, mielony, możesz po prostu rozgnieść widelcem. Jeśli jest grudkowaty, przetrzyj go przez sitko albo zmiel raz w maszynce. Zbyt mokry twaróg odciśnij z nadmiaru serwatki – możesz nawet na chwilę owinąć go w gazę i obciążyć.
2. Wymieszaj ciasto: Do miski z twarogiem dodaj jajko, żółtko, szczyptę soli (i ewentualnie cukier). Wymieszaj dokładnie. Dodawaj stopniowo mąkę – nie wsypuj wszystkiego na raz. Mieszaj do połączenia składników – ciasto powinno być miękkie, elastyczne, ale jeszcze delikatnie klejące. Im mniej mąki, tym lepiej, ale tyle, żeby dało się formować wałki.
3. Formuj kluski: Podziel ciasto na 2–3 części. Na podsypanej mąką stolnicy roluj każdy kawałek w wałek o średnicy ok. 2 cm. Delikatnie spłaszcz i pokrój ukośnie nożem na romby długości ok. 3–4 cm.
4. Gotowanie: W dużym garnku zagotuj wodę z dodatkiem soli. Wrzucaj kluski partiami na wrzątek. Zamieszaj na początku delikatnie, żeby nie przywarły do dna. Gotuj na małym ogniu ok. 1–2 minuty od momentu wypłynięcia na powierzchnię. Wyjmuj łyżką cedzakową, nie przelewaj zimną wodą.
5. Bułka tarta (klasyka): Na patelni rozpuść masło, dodaj bułkę tartą i smaż na złoto, aż zacznie pięknie pachnieć. Uważaj, żeby nie spalić – bułka szybko ciemnieje. Gotowe kluski polej zrumienioną bułką z masłem i posyp cukrem.

Warianty podania:

• Z kwaśną śmietaną i cukrem
• Z cynamonem i wanilią
• Z duszonymi owocami (śliwkami, jabłkami, truskawkami)
• W wersji wytrawnej – z masłem szałwiowym lub jako dodatek do mięsnego sosu

Kluski leniwe to danie, które może być i deserem, i obiadem. Wszystko zależy od tego, co z nimi zrobisz po ugotowaniu. Zrobione dobrze, nie potrzebują wiele – same się bronią lekkością i smakiem twarogu. To typowy przykład kuchni, w której mniej znaczy więcej. Ale właśnie dlatego trzeba to zrobić uczciwie, bez oszukiwania składników i bez skrótów.